Rozdział 17. Autoryzacja HTTP w PHP

Autoryzacja HTTP jest obsługiwana przez PHP tylko wtedy, gdy PHP pracuje jako moduł Apache'a, nie jest dostępna w trybie CGI. W skrypcie można użyć funkcji header() by wysłać do przeglądarki komunikat "Wymagana autoryzacja", co spowoduje wyświetlenie okienka z polami Użytkownik i Hasło. Po wypełnieniu przez użytkownika tych pól, URL zawierający skrypt PHP zostanie ponownie wywołany ze zmiennymi $PHP_AUTH_USER, $PHP_AUTH_PW i $PHP_AUTH_TYPE zawierającymi odpowiednio nazwę użytkownika, hasło i typ autoryzacji. Obecnie obsługiwany jest jedynie typ "Basic". Więcej informacji znajdziesz w opisie funkcji header().

Przykładowy skrypt wymuszający autoryzację klienta:

Przykład 17-1. Autoryzacja HTTP

<?php
  if (!isset($PHP_AUTH_USER)) {
    header("WWW-Authenticate: Basic realm=\"My Realm\"");
    header("HTTP/1.0 401 Unauthorized");
    echo "Tekst do wysłania, jeśli użytkownik wciśnie przycisk Anuluj\n";
    exit;
  } else {
    echo "<p>Hej $PHP_AUTH_USER.</p>";
    echo "<p>Twoje hasło to $PHP_AUTH_PW.</p>";
  }
?>

Notatka: Należy uważać z linijkami dodawanymi do nagłówka HTTP. W celu zachowania maksymalnej zgodności ze wszystkimi klientami, słowo Basic powinno zaczynać się dużą literą "B", wartość realm powinna być otoczona cudzysłowami (nie apostrofami), i dokładnie jeden znak odstępu powinien poprzedzać kod 401 w linii "HTTP/1.0 401".

Zamiast wyświetlać wartości $PHP_AUTH_USER i $PHP_AUTH_PW, zapewne zechcesz sprawdzić poprawność nazwy użytkownika i hasła. Na przykład poprzez zapytanie do bazy danych lub odnalezienie użytkownika w pliku dbm.

Należy uważać na kapryśne przeglądarki Internet Explorer. Są wrażliwe na kolejność wysyłanych nagłówków HTTP. Wysłanie nagłowka WWW-Authenticate przed HTTP/1.0 401 powinno rozwiązać problem.

Aby zapobiec sytuacji w której ktoś napisze skrypt wykradający hasło wysłane tradycyjnym zewnętrznym mechanizmem, zmienne PHP_AUTH nie będą ustawiane, jeśli dla danej strony aktywna jest autoryzacja zewnętrzna. W tym wypadku, aby uzyskać nazwę użytkownika zautoryzowanego zewnętrznie, należy skorzystać ze zmiennej $REMOTE_USER.

Notatka: Aby wykryć czy miała miejsce zewnętrzna autoryzacja, PHP sprwadza obecność dyrektywy AuthType. Pamiętaj zatem, by nie stosować tej dyrektywy w miejscach, gdzie będzie używana autoryzacja PHP. Inaczej każda próba autoryzacji zakończy się niepowodzeniem.

Powyższa metoda nie zapobiega jednak wykradaniu haseł do stron wymagających autoryzacji przez kogoś, kto na tym samym serwerze kontroluje strony nie wymagające autoryzacji.

Zarówno Netscape Navigator jak i Internet Explorer opróżnią bufor autoryzacji po otrzymaniu od serwera kodu 401. Można w ten sposób wylogowanić użytkownika i zmusić go do ponownego wysłania nazwy użytkownika i hasła. Tej metody można użyć do wylogowania użytkownika po określonym czasie lub stworzenia przycisku "Wyloguj".

Przykład 17-2. Autoryzacja HTTP z wymuszeniem przelogowania

<?php
  function authenticate() {
    header( "WWW-Authenticate: Basic realm=\"Testowy system autoryzacji\"");
    header( "HTTP/1.0 401 Unauthorized");
    echo "Musisz podać poprawny login i hasło by wejść na tę stronę\n";
    exit;
  }
 
  if (!isset($PHP_AUTH_USER) || ($SeenBefore == 1 && !strcmp($OldAuth, $PHP_AUTH_USER))) {
   authenticate();
  } 
  else {
   echo "<p>Witaj: $PHP_AUTH_USER<br>";
   echo "Poprzenio: $OldAuth";
   echo "<form action='$PHP_SELF' METHOD='POST'>\n";
   echo "<input type='hidden' name='SeenBefore' value='1'>\n";
   echo "<input type='hidden' name='OldAuth' value='$PHP_AUTH_USER'>\n";
   echo "<input type='submit' value='Re Authenticate'>\n";
   echo "</form></p>\n";
  }
?>

Powyższa metoda nie jest wymagana przez autoryzację HTTP typu "Basic", więc nie można na niej polegać. Testy z przeglądarką Lynx pokazały, że Lynx nie usuwa danych o autoryzacji po odebraniu od serwera kodu 401, zatem przejście wstecz a następnie do przodu otworzy stronę, chyba, że wymagania co do danych autoryzacji zmieniły się. Użytkownik może jednak użyć klawisza '_' by usunąc dane o autoryzacji.

Autoryzacja HTTP nie działa jeśli używasz serwera Microsoft IIS i PHP w wersji CGI. Powodem są pewne ograniczenia IIS.