Rozdział 9. Wyrażenia

Wyrażenia są naważniejszymi elementami składowymi PHP. W PHP prawie wszystko co napiszesz jest wyrażeniem. Najprostszą i najdokładniejszą definicją wyrażenia jest "wszystko co ma wartość".

Najbardziej podstawową formą wyrażeń są stałe i zmienna. Jeśli napiszesz "$a = 5" przypisujesz '5' do '$a'. '5' ma oczywiście wartość 5, lub innymi słowy '5' jest wyrażeniem o wartości 5 (w tym przypadku, '5' jest stałą liczbą całkowitą).

Po tym przypisaniu możesz się spodziwać, że wartością $a jest także 5, więc jeśli napiszesz "$b = $a" możesz się spodziewać, że będzie to równoznaczne z napisaniem "$b = 5". Innymi słowy, $a jest wyrażeniem o wartości 5. Jeśli wszystko działa prawidłowo, to wszystko będzie tak jak się spodziewałeś.

Trochę bardziej złożonymi przykładami wyrażeń są funkcje. Przyjrzyj się poniższej funkcji:

function foo ()
{
    return 5;
}

Zakładając że oswoiłeś się z koncepcją funkcji (jeśli nie, przejrzyj najpierw rozdział o funkcjach), możesz założyć, że napisanie $c = foo() jest równoznaczne z napisaniem $c = 5, i masz racię. Funkcje są wyrażeniami o wartości którą zwracają. Ponieważ foo() zwraca 5, wartością wyrażenia 'foo()' jest 5. Zazwyczaj funkcje nie zwracają statycznej wartości, ale coś obliczają.

Oczywiście wartości w PHP nie muszą być liczbami całkowitymi, i bardzo często nie są nimi. PHP obsługuje 3 skalarne warotści danych: wartości całkowite, wartości rzeczywiste i ciągi znaków (string) (wartości skalarne to takie, których nie możesz 'rozbić' na mniejsze kawałki, w przeciwieństwie do np. tablic). PHP obsługuje także dwa złożone (nieskalarne) typy danych: tablice i obiekty. Każdą z tych wartości można przypisać do zmiennych lub może być zwrócona przez funkcję.

Jak narazie, użytkownicy PHP/FI 2 nie powinni odczuć żadnej zmiany. Jednakże PHP rozwija wyrażenia znacznie bardziej, podobnie jak wiele innych języków programowania. PHP jest językiem zorientowanym na wyrażenia, co oznacza że prawie wszystko jest wyrażeniem. Przyjrzyj się przykładowi który już analizowaliśmy, '$a = 5'. Łatwo jest zauważyć, że są tu dwie wartości. Wartość stałej całkowitej '5', a także wartość $a, która zostanie zamieniona na 5. Ale tak naprawdę jest tu jeszcze jedna wartość, którą jest wartość operacji przypisania. Przypisanie przyjmuje wartość przypisywanej wartości, w tym przypadku 5. W praktyce oznacza to, że '$a = 5', niezależnie co to robi, jest wyrażeniem o wartości 5. Wynika z tego, że napisanie '$b = ($a = 5)' jest równoznaczne napisaniu '$a = 5; $b = 5;' (średnik oznacza koniec instrukcji). Ponieważ przypisania są przetwarzane od prawej do lewej, możesz także napisać '$b = $a = 5'.

Kolejnym dobrym przykładem orientacji wyrażeniowej jest pre- i postinkrementacja i dekrementacja. Użytkownicy PHP/FI 2 i wielu innych języków mogą być już zaznajomieni z notacją zmienna++ i zmienna--. Są to operatory inkrementacji i dekrementacji. W PHP/FI 2 instrukcja '$a++' nie ma wartości (nie jest wyrażeniem), więc nie możesz jej przypisać lub użyć w jakikolwiek sposób. PHP rozszerza możliwości inkrementacji/dekrementacji robiąc także z nich wyrażenia, podobnie jak w C. W PHP, tak jak w C, sa dwa typy inkrementacji: preinkrementacja i postinkrementacja. I pre- i postinkrementacja zwiększają wartość zmiannej, więc efekt w stosunku do zmiennej jest taki sam. Różnica jest w wartości wyrażenia inkrementacji. Preinkrementacja, która jest oznaczana jako '++$zmienna', zwraca zwiększoną wartość (PHP zwiększa zmienną przed odczytaniem wartości, dlatego nazywa się to 'pre-inkrementacją'). Postinkrementacja, która jest oznaczana jako '$zmienna++', zwraca orginalną wartość $zmienna przed zwiększeniem jej wartości (PHP zwiększa wartość po odczytaniu jej wartości, stąd nazwa 'post-inkrementacja').

Popularnym typem wyrażeń są wyrażenia porównania. Te wyrażenia zwracają wartość 0 lub 1, oznaczając odpowiednio FALSE lub TRUE. PHP obsługuje > (większy), >= (większy lub równy), == (równy), != (nie równy), < (mniejszy) i <= (mniejszy lub równy). Wyrażenia te są powszechnie używane przy sprawdzaniu warunków, jak na przykład instrukcje if.

Ostatnim przykładem, którym będziemy się tu zajmować są połączone wyrażenia operacji i przypisania. Już wiesz, że jeśli chcesz zwiększyć wartość zmiennej $a o 1, możesz po prostu napisać '$a++' lub '++$a'. Ale co jeśli chcesz dodać do niej więcej niż jeden, na przykład 3? Mógłbyś napisać wielokrotnie '$a++', ale nie jest to sposób ani efektywny ani wygodny. Częściej spotykane jest używanie instrukcji '$a = $a + 3'. '$a + 4' zwraca wartość zmiennej $a plus 3, która jest przypisywana spowrotem do $a, co oznacza zwiększenie wartości zmiennej $a o 3. W PHP, tak jak kilku innych językach jak na przykład C, możesz napisać to krócej, co z czasem stanie się także bardziej przejrzyste i łatwiejsze do zrozumienia. Dodanie 4 do bieżącej wartości $a może być zapisane jako '$a += 4'. Oznacza to dokładnie "weź wartość $a, dodaj do niej 3 i przypisz ją spowrotem do $a". Oprócz bycia krótszą i bardziej przejrzystą, instrukcja ta jest także szybsza w wykonaniu. Wartość '$a += 5', tak jak wartość zwykłego przypisania, jest przypisywaną wartością. Zauważ, że NIE jest to 4, ale połączona warotść $a i 4 (jest to wartość która jest przypisywana do $a). Dowolne dwuoperandowe operatory mogą być użyte w trybie operacji-przypisania, na przykład '$a -= 5' (odejmij 5 od wartości $a), '$b *= 7' (pomnóż wartość $b przez 7), itp.

Jest jeszcze jedno wyrażenie, które może się wydać dziwne jeśli nie widziałeś go w innych językac, trójoperandowy operator warunkowy:

$pierwsze ? $drugie : $trzecie

Poniższy przykład powinien pomóc w lepszym zrozumieniu pre- i postinkrementacji i ogólnie koncepcji wyrażeń:

function double($i)
{
    return $i*2;
}
$b = $a = 5;        /* przypisz wartość pięc do zmiennej $a i $b */
$c = $a++;          /* postinkrementuj, przypisz początkową wartość
                       $a (5) do $c */
$e = $d = ++$b;     /* preinkrementuj, przypisz zwiększoną wartość
                       $b (6) to $d i $e */

/* w tym momencie i $d i $e są równe 6 */

$f = double($d++);  /* przypisz podwojoną wartość $d <emphasis>sprzed</emphasis>
                       inkrementacji, 2*6 = 12 do $f */
$g = double(++$e);  /* przypisz podwojoną wartość $e <emphasis>po</emphasis>
                       inkrementacji, 2*7 = 14 do $g */
$h = $g += 10;      /* na początku $g jest zwiększane o 10 i przyjmuje 
                       wartość 24; wartość przypisania (24) jest później
                       przypisywana do $h, które przyjmuje wartość 24. */

Na początku rozdziału powiedzieliśmy, że będziemy opisywać różne typy instrukcji, i tak jak obiecywaliśmy, wyrażenia mogą być instrukcjami. Jednakże nie każde wyrażenie jest instrukcją. W tym przypadku ma postać 'wyrażenie' ';', czyli wyrażenie a po nim średnik. W '$b=$a=5;', $a=5 jest poprawnym wyrażeniem, ale nie jest instrukcją. Jednakże '$b=$a=$b;' jest poprawną intrukcją.

Ostatnią rzeczą wartą uwagi jest wartość prawdy wyrażeń. W wielu przypadkach, głównie przy sprawdzaniu warunkow i w pętlach, nie interesuje cię wartość wyrażenia, ale tylko czy oznacza TRUE czy FALSE. Stałe TRUE i FALSE (niezależne od wielkości znaków) są dwiema możliwymi wartościami logicznymi. Kiedy to konieczne, wyrażenie jest automatycznie konwertowane na typ boolean. Zobacz rozdział o rzutowaniu typów jeśli interesują cię szczegóły jak to jest przeprowadzane.

PHP dostarcza pełnej i potężnej implementacji wyrażeń i całkowita ich dokumentacja przekracza ramy tego podręcznika. Powyższe przykłady powinny dać ci ogólne pojęcie czym są wyrażenia i jak możesz konstruować przydatne wyrażenia. Przez resztę podręcznika będziemy pisać expr aby oznaczyć dowolne poprawne wyrażenie PHP.